Veelvoorkomend maar frustrerend gedrag
Een kat die ineens naast de kattenbak plast, kan voor veel stress zorgen in huis. Toch is dit gedrag bij katten heel gebruikelijk en vaak goed te verklaren. Door stap voor stap te kijken naar mogelijke oorzaken, kun je meestal zelf al veel verbeteren voordat je naar de dierenarts gaat.
Medische oorzaken die je eerst moet uitsluiten
Wanneer een kat opeens in huis plast, is een medische oorzaak altijd de eerste verdachte. Blaasontsteking, blaasgruis, nierproblemen of pijn aan de gewrichten kunnen ervoor zorgen dat de kattenbak als onprettig wordt ervaren. Sommige katten koppelen de pijn van het plassen aan de bak en zoeken daarom een andere plek op.
Let op signalen zoals kleine plasjes, vaak naar de bak lopen, miauwen bij het plassen, bloed in de urine of plotselinge onzindelijkheid bij een voorheen schone kat. In al deze gevallen is een bezoek aan de dierenarts noodzakelijk. Een simpele urinecontrole kan veel duidelijkheid geven en tijdige behandeling voorkomt ernstigere problemen.
Onzichtbare stressfactoren in huis
Als er geen medische oorzaak is, speelt stress vaak een grote rol. Katten zijn gewoontedieren en kleine veranderingen kunnen veel onrust geven. Denk aan een nieuwe huisgenoot, verbouwing, een ander soort kattenbakvulling of zelfs een nieuwe bank op de plek waar eerst een favoriete slaapplek was.
Ook spanningen tussen katten onderling, een hond die graag achter de kat aanrent of kinderen die druk in de weer zijn bij de kattenbak kunnen zorgen dat de kat zich daar niet veilig voelt. De kat kiest dan een rustige, beschutte plek in huis om te plassen, vaak in een hoekje of op zachte materialen als kleden en beddengoed.
De kattenbak: vaker het probleem dan je denkt
Aantal en locatie van de bakken
Een veelgehoorde regel is: per kat één bak, plus één extra. In een huishouden met twee katten betekent dat dus drie bakken. De bakken moeten bovendien verspreid staan, bij voorkeur op rustige plekken waar de kat niet wordt opgejaagd of gestoord. Een bak naast de wasmachine, droger of inlooproute kan voor sommige katten al te druk zijn.
Vulling, geur en schoonmaak
Katten zijn kieskeurig over wat er onder hun pootjes komt. Een verandering in korrel, sterke geur of een dikke laag parfums kan ervoor zorgen dat de kat de bak mijdt. Ook een te vieze bak is een veelvoorkomende reden. Dagelijks scheppen en regelmatig volledig verschonen helpt om de bak aantrekkelijk te houden. Sommige katten hebben een sterke voorkeur voor een open bak in plaats van een kap, omdat geuren zich onder de kap kunnen ophopen.
Hoe je je kat weer naar de bak krijgt
Begin met een medische check, zodat je zeker weet dat je kat geen pijn heeft. Pas vervolgens de kattenbakken aan: meer bakken, andere plekken, eventueel andere vulling en striktere schoonmaak. Probeer stress te verminderen door voorspelbare routines, rustige schuilplekken en voldoende hoge ligplekken aan te bieden. Beloon gewenst gedrag door de kat met zachte stem te prijzen wanneer hij de bak goed gebruikt, maar straf ongelukjes nooit. Geduld en kleine, weloverwogen aanpassingen geven de grootste kans dat je kat de kattenbak weer vertrouwt en graag gebruikt.
