Onzindelijkheid bij katten herkennen
Wanneer een kat ineens naast de kattenbak plast, schrikken veel baasjes. Een kat is van nature een schoon dier, dus onzindelijk gedrag is bijna nooit zomaar stout gedrag. Het is een signaal dat er iets mis is, lichamelijk of emotioneel. Hoe sneller je de oorzaak vindt, hoe makkelijker het is om het probleem op te lossen.
Onzindelijkheid kan zich uiten als plassen naast de bak, kleine plasjes op verschillende plekken of juist grote plassen op zachte oppervlakken zoals bedden en banken. Ruim ongelukjes altijd rustig op en straf de kat niet; stress maakt het probleem vaak alleen maar groter.
Mogelijke medische oorzaken
Blaasontsteking en blaasgruis
Een van de meest voorkomende redenen dat een kat naast de bak plast, is een blaasontsteking of blaasgruis. De kat koppelt de pijn tijdens het plassen aan de kattenbak en gaat daarom andere plekken zoeken. Vaak zie je dat de kat veel naar de bak gaat, maar steeds kleine beetjes plast of miauwt tijdens het plassen.
Ook sproeien of druppels bloed in de urine kunnen voorkomen. In alle gevallen is het belangrijk om snel een dierenarts te bezoeken. Met urineonderzoek kan worden bekeken of er sprake is van een ontsteking, gruis of stenen.
Nierproblemen en andere aandoeningen
Bij oudere katten kan onzindelijkheid ook wijzen op nierproblemen, diabetes of artrose. Een kat met pijn in gewrichten kan moeite hebben om in een hoge of diepe kattenbak te stappen, waardoor hij een makkelijkere plek zoekt. Let op signalen zoals meer drinken, meer plassen, vermageren of stijve bewegingen en bespreek dit met de dierenarts.
Gedrags- en omgevingsfactoren
Stress en veranderingen in huis
Katten zijn gevoelig voor veranderingen. Een verbouwing, nieuwe huisgenoten, een verhuisde kattenbak of een nieuw huisdier kan stress veroorzaken. Sommige katten laten die spanning zien door onzindelijk te worden. Vaak kiezen ze dan voor plekken waar jouw geur sterk is, zoals je bed of wasmand, omdat dat hen veiliger laat voelen.
Probeer veranderingen rustig door te voeren en zorg voor voldoende schuilplekjes, hoge ligplaatsen en voorspelbare routines rond voeren, spelen en rust.
Kattenbakvoorkeur en hygiëne
Een vieze of onprettige kattenbak is een veel onderschatte oorzaak. Sommige katten willen geen open bak, anderen vinden juist een kap vervelend. Sterke geurtjes van schoonmaakmiddelen of scherpe kattengrindkorrels kunnen ook afschrikken. Als er meerdere katten in huis zijn, is een veelgebruikte richtlijn: aantal katten plus één kattenbak, verspreid door het huis.
Reinig de bak dagelijks, ververs regelmatig het grit en probeer verschillende soorten vulling als je vermoedt dat je kat de huidige variant niet fijn vindt. Plaats de bak op een rustige, tochtvrije plek, niet naast de voer- of drinkbak.
Stappenplan om het probleem aan te pakken
Begin altijd met het uitsluiten van medische oorzaken bij de dierenarts, zeker als het gedrag plotseling is begonnen. Is de kat lichamelijk in orde, kijk dan kritisch naar de kattenbak, het type grit en de locatie. Observeer wanneer en waar de kat plast en noteer veranderingen in huis of routine.
Maak ongewenste plasplekken grondig schoon met een middel dat urinegeur echt afbreekt, zodat de kat niet opnieuw wordt aangetrokken tot die plek. Bied extra rust, spelmomenten en aandacht aan om stress te verminderen. Met geduld, een rustige aanpak en eventueel hulp van een gedragstherapeut kun je de meeste katten weer betrouwbaar zindelijk krijgen.
